Vandaag is het ‘geen-masker-dag’

Doe je met me mee?

Ik ben mezelf en als jij meedoet

zijn we met z’n twee.

 

Dan schreeuwen we en doen we gek

en huilen om ons lot,

want wie hier zonder maskers loopt,

die noemt men graag De Zot.

 

Ik wilde huilen op een dag

van angst en van verdriet,

maar mijn stoere masker riep:
Doe dat maar even niet.

 

Ik wilde van gespaarde boosheid
stampen op de grond,

maar mijn strenge masker zei:

Houd alsjeblieft je mond.

 

Van alle maskers die ik draag

luistert er niet één.

Ik voel mij vaak verloren,
want mijn ik gaat steeds weer heen.

 

Elk masker is er één te veel.

Ze zijn met meer dan ik.

Toch zet ik ze nu even af,

omdat ik bijna stik.

 

Ja, morgen zet ik er weer één op
en doe ik heus gewoon.
Maar niet vandaag,

vandaag val ik graag even uit de toon.

 

Evelijne Swinkels- Braaksma

2019, Uit: Heimwee naar het Wad

Dit gedicht is voorgelezen door Ineke Vliem tijdens de ontmoetingsdag van 23 maart jl. in Dirksland.

Elke dag is een dag om te bidden

Elke dag is een dag om te bidden

Je noemt namen

Je noemt wat in levens gebeurt

Je noemt wat dankbaar stemt

Je noemt wat zorgen baart

Je noemt de namen van mensen in zorgen

Je adviseert niet, maar wilt steunen

 

Elke dag is een dag om te bidden

Je verbindt je

Je deelt in de zorgen

Je blijft niet koud en onverschillig

Je leeft niet geblindoekt

Je staat stil bij het wonderlijke

Je staat stil bij wat niet deugt

 

Elke dag is een dag om te bidden

Bidden steunt

Bidden verbindt

Bidden laat je niet alleen

Bidden hoopt

Bidden schept ruimte

Bidden laat open wat komt

 

 

Elke dat is een dag om te bidden

Je hebt niet veel in de hand

Je hebt met name ook God niet in de hand

Je kunt je handen openhouden

Je kunt ze tot vuisten ballen

Je kunt geopend worden

 

Uit: Elke dag is een dag door Marinus van den Berg

 

 

 

Wanneer ik val, dan valt U mee

Wanneer ik val, dan valt U mee,
al valt U mij ook tegen –
soms roep ik ja, maar zegt U nee,
al smeek ik om Uw zegen.
En hoe ik dan ook zuchtend zoek
naar zon en licht, de nacht vervloek,
ik voel mij doodgezwegen.

Wanneer ik val, dan valt U mee,
Uw vleugels zullen dragen!
Al val ik in de diepste zee,
een oceaan vol vragen –
U blijft de grond van mijn bestaan,
mijn sterke rots van jongsaf aan,
in al mijn levensdagen.

Wanneer ik val, dan valt U mee,
U zult mij niet beschamen.
Zeg ik geen ja, roep ik zelfs nee,
dan nog zegt U geen amen.
Dan draagt U mij door het heelal,
dan valt U tot ik niet meer val,
dan valt U met mij samen.

Ds. André F. Troost

Ze zeiden

Ze zeiden
Het komt goed
Is uw spiegel helderder?

Ze zeiden
We bellen je nog
Men sloot vaak af met een punt

Ze zeiden
We houden contact
Ze draaiden om en lieten los

Ze zeiden
We zijn ermee bezig
Met woorden of daden?

Ze zeiden
Je hoort van ons
Is uw frequentie veranderd?

Ze zeiden
We waren niet secuur
Is empathie geen functie-eis dan?

Ze zeiden
Niets
Niets

Geschreven door Marcel Zandee. Marcel schrijft voornamelijk op onafgehecht.com. Door gedichten, gedachten en ervaringen te delen probeert hij een inkijk te geven in zijn leven waarin verdriet, rouw en gemis moesten worden verweven. Daarnaast deelt hij over het thema ‘rouwen’ als hij dat tegenkomt in boeken, tijdschriften of andere media.

Ontspannen leven met energiebeperking, vermoeidheid na ernstige ziekte

Welk tempo loop jij na verlies gezondheid? Zet je masker af.

Dat vond ik best ingewikkeld in de jaren van herstel na kanker. Ik wilde nog vaak meer dan ik toen kon. Ik zocht naar mijn nieuwe mogelijkheden. Probeerde uit wat ik kon. Dat ging niet altijd goed. Herstellen ging met vallen en opstaan. Herken je dat? En dan nog de verwachtingen van anderen. Hoe ga je daar goed mee om? Dat hoor ik ook terug in verhalen van anderen na ernstige ziekte.

Ontdek je eigen tempo!
Juist bij verlies van gezondheid is het belangrijk je eigen behoeften te kennen. En te weten waar jouw grenzen zijn. Lopen op het tempo van een ander kan je uitputten. Durf je aan te geven dat jij nu in een ander tempo leeft? Dat kan best ingewikkeld zijn. Voor jezelf, je eigen verwachtingen en verlangens (naar hoe het was). En ingewikkeld voor degenen naast je en diens verwachtingspatronen en verlangens. Voor je het weet loop je weer te hard en klap je weer in elkaar van vermoeidheid.

Praat erover met elkaar!
Ontdekken wat nu past bij jou is een heel proces van vallen en opstaan. Grenzen uitproberen en er toch overheen gaan. Soms onbewust, soms bewust. Je ontdekt dat jouw hersteltijd langer kan duren en dat het dus nodig is echt zelf te weten in welk tempo jij kan leven. Soms kies je om meer te doen, omdat dat echt waardevol is en je de klap erna er dan voor over heb. De ander kan niet ruiken hoe het zit bij jou. Dus praat erover en geef je eigen behoeften en grenzen aan.

Masker afzetten
Gewoon je behoeften aangeven…dat klinkt zo makkelijk. Maar dat kan in praktijk best lastig zijn. Hoe zit jij innerlijk in elkaar? Zeker als je een pleaser bent en de ander niet graag teleurstelt, is opkomen voor jezelf soms best moeilijk. Of als je alles perfect moet doen van je zelf en je door gaat tot het uiterste, is het moeilijk om op tijd te stoppen. En toch is het noodzakelijk om zo voor jezelf te zorgen. Dat soort patronen buig je niet zomaar om. Maar het is echt wel mogelijk! Wees eerlijk, zet je masker af voor jezelf en anderen.

Stem af op jezelf
Ik vond het uiteindelijk vaak fijn eerlijk te kunnen zeggen waar ik tegen aan liep. De vermoeidheid in mijn hoofd, gevolgen van chemobrein en tinnitus maakten dat ik veel sneller overprikkeld was. Dat is gelukkig wel sterk verbeterd maar alleen als ik mijn leven daarop aanpas. Daarom moest ik zelf leren goed voor mijzelf te zorgen! En of de ander dat altijd begreep? Nee, maar dat was niet aan mij. Je ontdekt zo wie je accepteren zoals je bent. Het verrijkt relaties ook. Je kwetsbaar opstellen is vaak ook voor de ander fijn. Die voelt zich vrijer ook te delen, eerlijk te zijn en zijn of haar masker af te doen. Houden van jezelf, zoals je nu bent is een geschenk voor jouzelf en de ander. Kijk met mildheid naar je nieuwe ik met andere mogelijkheden dan vroeger. Uiteindelijk is het beter als je leeft zoals bij jou past.

Een rondeel dat ik schreef n.a.v. een creatieve schrijfsessie:

Houden van mezelf is een geschenk
Gun het mezelf en de ander
Inzicht in mijn eigen innerlijk
Houden van mezelf is een geschenk
Mijn behoeften en grenzen kennen
Mild en vol liefde kijken
Gun het mezelf en de ander
Houden van mezelf is een geschenk

Geschreven door Wijnanda Heslinga, ze heeft borstkanker gehad en leeft nog met de gevolgen daarvan. Ze is creatief counselor en coach. Wijnanda weet uit ervaring wat het is om met vallen en opstaan verder te gaan. lees hier meer over haar. 

Eeuwigheidszondag- ik noem jouw naam

Ik noem jouw naam
Vandaag
Jij blijft altijd bestaan

Ik steek een lichtje aan
Vandaag
‘t Is donker na jouw heengaan

Ik denk aan wie jij was
Vandaag
Jij zult er altijd zijn

Jij bent niet hier
Vandaag
Maar altijd in mijn hart

Het is vandaag de laatste zondag van het kerkelijk jaar, de zondag voordat we beginnen aan de Adventsperiode. Eeuwigheidszondag. Een idee van koning Frederik Willem III van Pruisen. In 1816 wilde hij dat er een ‘algemeen christelijk feest van herinnering aan de overledenen’ zou komen. Hij noemde het Dodenzondag.

Op deze zondag worden in veel kerken de namen genoemd van de mensen die in het afgelopen kerkelijk jaar overleden zijn.

Naam
Ik vind het altijd indrukwekkend als tijdens officiële plechtigheden een naam genoemd wordt. Bij dopen, trouwen, bij een diploma-uitreiking, bij een sportprestatie of bij een overlijden. Een naam zegt iets over het bestaansrecht van iemand. Met een naam wordt iemand een persoon, komt iemand uit de anonimiteit, krijgt iemand een gezicht.

Vandaag, als de namen genoemd worden van hen die we dit jaar los moesten laten, zijn zij opeens weer even heel dichtbij. Zijn er herinneringen, gedachten, emoties die ruimte vragen. Misschien zijn er herinneringen aan het leven dat iemand geleefd heeft. De momenten die je samen beleefd hebt. Goede, intense en gelukkige momenten. Herinneringen aan het overlijden. Wellicht zo onverwacht dat je het nog steeds niet kunt bevatten. Geen tijd gehad om afscheid te nemen. Ik denk aan ouders die dit jaar afscheid moesten nemen van een kind. Soms nog voor het geboren werd. Hoe bijzonder is het dat sommige mensen hun kindje al voor de geboorte, nog veilig in de moederschoot, zijn of haar naam hebben gegeven. Dat geeft bestaansrecht, zelfs als je weet dat voor dit kindje geen (lang) leven op aarde is weggelegd. Vandaag klinkt hun naam, als teken van bestaan.

Schaduwkanten
Er kunnen ook andere herinneringen zijn. ‘Over de doden niets dan goeds’, is een uitspraak die ik in mijn kinderjaren al leerde. Maar lang niet altijd hebben we alleen maar goede herinneringen aan iemand. Ook dat mag genoemd worden en daar mag ruimte voor zijn. Als vandaag een naam genoemd wordt komen ook die herinneringen boven Je echtgenoot kan overleden zijn en naast goede momenten waren er ook spanningen en ruzies. Een huwelijk is geen roze wolk en er kunnen pijnlijke en kwetsende dingen gebeuren tussen partners. Het noemen van een naam kan herinneringen oproepen aan iemands overlijden. Misschien was het overlijden niet natuurlijk. Koos iemand er zelf voor om een einde te maken aan het leven, zelfmoord. We hebben het er liever niet over. Er is schaamte, er zijn vragen. Er kan boosheid zijn of schuldgevoel. Ik hoop dat als jij vandaag een naam noemt en je je in deze situatie herkent, je jouw verhaal durft delen. Dat er mensen zijn die luisteren en naast je staan.Soms voelt een leven zo onaf. Er is nog zoveel niet gezegd. Of er zijn dingen blijven liggen omdat ze te moeilijk waren. ‘Dat komt later wel’, maar er zal geen later komen. Als vandaag de namen genoemd worden, komen juist ook die herinneringen boven. Kunnen er tegenstrijdige emoties zijn.

Samen rouwen
Herinneringen zijn de brug tussen jou en degene die verloren hebt. Ik vind het woord ‘herinneren’ zo mooi. Er zit iets in van: innerlijk. Alsof je eigenlijk zegt: door de herinneringen leeft iemand bij mij van binnen verder. Herinneringen zijn kostbaar. Je mag ze koesteren en delen met anderen zodat ze levend blijven. Maar, zoals ik hierboven al schreef, herinneringen kunnen ook beladen zijn, pijnlijk, verdrietig. Vandaag klinken de namen van de overledenen. Zodat zij niet vergeten worden. Maar ook, zodat we naar elkaar kunnen omzien, er voor elkaar kunnen zijn. Want rouwen is een zware klus. Het is opnieuw leren leven met een gemis dat blijvend is. Een gemis dat nooit over gaat en door niemand anders is op te vullen. Als je samen kunt rouwen, als je je gemis kunt delen, als je herinneringen kunt uitwisselen, je verhaal kunt vertellen is dat helend. Niet dat het gemis verdwijnt, maar door te praten over jouw geliefde houdt je de herinnering levend en blijft iemand zijn plek in je leven houden. Iemand is pas echt dood als er niet meer over hem gesproken wordt. Als jij iemand bent die een verlies met zich meedraagt dan zou ik je gunnen dat je de ruimte hebt en voelt om je verhaal te doen. Zo vaak als je kunt. Ken jij iemand die een verlies meemaakte? Recent of al heel lang geleden? Heb daar dan aandacht voor. Noem de naam! Vraag eens hoe het is, oprecht geïnteresseerd, nieuwsgierig vanuit betrokkenheid. Hoe is het leven zonder je moeder? Hoe oud zou jouw dochter nu geweest zijn? Heb je ooit meer duidelijkheid gekregen waarom je tante zelfmoord pleegde? Zullen we samen het graf bezoeken? Vertel nog eens over de periode van ziekte. Zullen we foto’s kijken?

Perspectief
Als christen geloof ik dat de dood niet het einde is, dat het leven verder gaat. Maar ook dat er een dag komt dat er geen dood meer zal zijn, geen rouw, geen verdriet, geen ziekte, geen gebrokenheid. Als jij dat geloof ook deelt dan mag dat troost geven, perspectief. Dan mag dat er zijn naast het gemis. Tegelijk weet ik dat juist in tijden van rouw en verdriet je zo kunt worstelen met je geloof, met God. Ook dat mag ruimte krijgen, mag genoemd worden. God schrikt daar niet van en wordt daar niet boos om. Hij wil juist dat je met deze dingen bij Hem komt. Lees het verhaal van Naomi maar eens in Ruth 1.

Vandaag noemen we de namen van hen die ons zijn voorgegaan. Vandaag staan we even extra stil bij hoe we hen missen en wat zij voor ons betekenden. Klinkt hun naam vaker dan op andere dagen. Ik wens jou toe dat het noemen van die naam naast het gemis ook een glimlach teweeg zal brengen. Dat er naast verdriet ook goede herinneringen zijn. Dat die naam die vandaag klinkt een gouden randje krijgt.

Geschreven door Judith Stoker, een levenslustige, positief ingestelde, gelovige 40+ vrouw. Ze geniet van het leven en hoopt dat ze voor velen een inspirerend voorbeeld is. Lees meer van Judith op: https://www.judithstoker.nl

Dapper?!

‘Wat ben jij dapper!’ Hoe vaak heb ik die zin vorig jaar wel niet gehoord?  Heel vaak. Vrienden, bekenden en medisch personeel zeiden keer op keer dat ze het dapper vonden hoe ik met mijn ziekte en allerlei andere tegenslag omging. En dat ze het dapper vonden hoe ik me na elke ingrijpende behandeling herpakte en steeds opnieuw weer doorging. Hoezo is dat dapper? Ik vond dat eigenlijk maar een raar woord. Want dappere mensen doen dingen die andere mensen niet durven en kennen geen angst. Zo dapper vond ik mezelf niet want ik was weldegelijk bang. En niet zo’n beetje ook. Maar het klopt dat ik mezelf elke keer heb herpakt, want ik wilde graag beter worden en weer ‘normaal’ leven. Is dat dapper? Ik noem dat levenslust!

Dapper of moedig?
Anselm Grün, mijn favoriete Benedictijnse Abt en schrijver van spirituele  boeken, heeft in ’ Vijftig engelen voor je ziel’  een mooie overweging over dapperheid geschreven.  Hij omschrijft dapperheid als ‘onverschrokkenheid tegenover gevaren, doorzettingsvermogen en vooral ook de moed om wat je als juist hebt erkend ook consequent vol te houden’. Ook maakt hij daarbij onderscheid tussen dapperheid en moed. Moed heb je, dapperheid verover je. Moed is iets actiefs, dapperheid blijkt vooral in de passiviteit. Dapperheid gaat over accepteren wat er op je pad komt en dat zo goed mogelijk proberen te doorstaan. Het tegenovergesteld van dapperheid is lafheid, en het tegenovergestelde van moed is moedeloosheid.  In die betekenis van het woord ben ik inderdaad dapper geweest. En moedig.

Mooi vind ik ook dat dapperheid en lef beide afgeleid zijn van het Franse woord coeur (hart). Het zijn allebei kwaliteiten van het hart. Mijn hart heeft vorig jaar inderdaad heel veel te verduren gehad.  En dapperheid is gerelateerd aan  ‘stabilitas’, één van de belangrijkste grondregels van de Regel van Benedictus. Voor mij een  belangrijke inspiratiebron. Stabilitas, stabiliteit gaat namelijk over volharding en de kunst van het erbij blijven en evenwichtig blijven, ook in moeilijke omstandigheden. En dat heb ik gedaan. Dat was hard werken én beslist niet gemakkelijk.

Verduren
De belangrijkste les die ik  vorig jaar van mijn  ziekenhuispsycholoog heb geleerd ging over precies over hetzelfde: ‘verduren’.  Dat betekent zoiets als ‘het uithouden met wat er is, doorstaan, verdragen’. Sommigen zouden het ‘je lot dragen’ noemen. Niet op een passieve,  lijdzame manier maar door te  accepteren dat de situatie nu eenmaal is zoals die is. En je daartoe te verhouden. Met alle emoties die daarbij horen; boosheid, verdriet, stress, angst, wanhoop en nog veel meer. Dat vond ik een flinke opgave. Want er was, toen ik zo ziek was, heel veel om te verduren. Verduren dat ik ernstig ziek was en dat het ongewis was of  en zo ja hoe ik weer beter zou worden, verduren dat mijn privé-leven en mijn werkende leven opeens op hun kop stonden. En verduren dat niet alleen mijn lichaam maar ook mijn hart en ziel tijd nodig hebben om te helen en genezen. Dat alles verduren heeft me behoorlijk wat energie, frustratie en tranen gekost.

Vallen en opstaan
Inmiddels heb ik met vallen en opstaan geleerd om inderdaad beter te verduren dat herstel gaat zoals het gaat. En accepteren dat herstel na kanker volgens het zogenaamde zaagtand model verloopt. Dus niet in een rechte lijn omhoog, maar met ups en downs. Dus daar hoort bij dat mijn energie, concentratie en fysieke vermogens per dag wisselen. En dat één stap voorwaarts (bv. lekker fietsen met een goede vriend of een blog schrijven) me de dag daarna soms 2 stappen  terug zet. Dan ben ik sneller moe, lukken fysieke of mentale dingen minder goed en moet ik even pas op de plaats maken om weer bij te komen. En ik heb ik op een diepgaandere manier dan ooit tevoren geleerd om alle emoties die horen bij rouw en verlies onder ogen te zien en er bij te blijven, ook wanneer dat verdomde pijn doet. Dat is met recht een enorm bewijs van dapperheid en stabilitas!

Dus misschien hebben al die mensen die mij een ‘dappere dodo’ noemden toch wel een beetje gelijk?

Herken jij je in mijn verhaal? Of wil je reageren? Graag! Wil je weten wat mij verder heeft geholpen bij mijn herstel, lees dan ook mijn andere blogs.

Leestips:

  • Grün, A. (2002). Vijftig engelen voor je ziel. Uitgeverij Ten Have/ Lannoo. ISBN 90 259 52909
  • Adama van Scheltema, C.S. (1906). Eenzame liedjes. Uitgeverij Brusse, Rotterdam
  • Waal, E. (2007). Zoeken naar God. De weg van Benedictus.  Uitgeverij Kok, Kampen. ISBN 978 90 435 1272

In het voorjaar van 2019 kreeg Christa van Werkum onverwachts de diagnose kanker. Een tijd is het goed gegaan, maar in het najaar van 2022 wordt Christa opnieuw behandeld, de kanker is weer actief in haar lichaam. De ziekte geeft haar veel waardevolle levenslessen. Die levenslessen deelt ze graag met anderen via haar blog.

Hoop

Hoop
een klein woord
met oneindig veel kracht

Hoop is meer
dan optimisme

Hoop
voor iedereen

Hoop
onzichtbare zekerheid

Hoop
door God gegeven

Hoop
voor de toekomst
of toekomst
vol hoop

 

Geschreven door Rita Renema-Mentink
Uit het boek ‘Als kanker je raakt’

Vallen en opstaan

leven met kanker

na kanker betekent

vallen, opstaan, terugvallen

 

zoals het leven was

zo zal het leven niet meer zijn

nieuwe keuzen

moeten worden gemaakt

Van het bekende in het onbekende

 

vragen komen naar boven

hoe nu verder

heeft het zin verder te gaan

 

bijzonder wanneer juist

op die momenten

mensen opduiken

die jouw moeite, worsteling, kwetsbaarheid zien

stil zijn, luisteren

 

zomaar zijn er ogen die jou zien

oren die jouw verhaal horen

 

zomaar zeggen wat je voelt

wat je deert, wat je diep, in je ziel heeft bezeerd

 

vertellen verzacht

vertellen bevrijdt

vertellen geneest

 

zoeken, ontvangen

erkenning, herkenning

geeft moed, geeft kracht

 

onverwachts komt God jou

door die ander tegemoet

 

Uit het boek ‘Als kanker je raakt’, geschreven door Rita Renema-Mentink

Gebed om hulp

mijn God, mijn God

mijn wereld staat

helemaal op zijn kop

 

mijn denken is een wirwar

van angsten, zorgen en verdriet

 

mijn God, ik roep U aan

begrijpen doe ik het niet

ik voel me leeg en wanhopig

 

woorden

om te bidden

heb ik niet

 

ik kan alleen maar huilen

bij U schuilen

chaos in mijn denken

onzekerheid in mijn bestaan

 

alles

is ineens

zo anders geworden

help mij

laat mij niet ten onder gaan

 

U lijkt zo ver weg

ik voel me zo alleen

 

Uit het boek ‘Als kanker je raakt’, geschreven door Rita Renema-Mentink