WIA-verdriet

100%
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het UWV heeft mij (voorlopig) 100% arbeidsongeschikt verklaard. Weliswaar met als prognose ‘verder herstel mogelijk’, maar toch niet fijn.  Liever had ik hier willen schrijven dat ik weer helemaal fit en volop aan het werk ben. Maar niet dus. Dat is flink balen! Ik ben verdrietig en teleurgesteld. En tegelijkertijd ook opgelucht. Die mixed feelings en hoe hiermee om te gaan, deel ik graag met jullie.

Dreigende bui
Vanaf mijn 2^e ziektejaar zag ik de WIA-bui al hangen. Zo’n grote donkere wolk die je al van verre ziet aankomen en waarbij schuilen niet goed mogelijk is. Er ging iets dreigends en onvermijdelijks vanuit. Want na 104 weken houdt de Ziektewet echt op en dan volgt de WIA-keuring. Dat wil zeggen eerst een beoordelingsgesprek met een UWV-verzekeringsarts en daarna met een arbeidsdeskundige. Vooral het feit dat mensen die je niet kent op basis van 2 telefonisch interviews bepalen of ze jou wel/niet/in een bepaalde mate geschikt vinden voor werk en de financiële consequenties daarvan, vond ik best spannend.

Goede voorbereiding
Gelukkig ben ik niet het hulpeloze type dat verlamd van angst in het open veld afwacht tot de onweersbui boven mij losbarst. Liever kom ik in actie en houd ik zelf de regie. Dus ter voorbereiding heb ik me serieus verdiept in alles wat je over de WIA wil weten. Over: Wat houdt de WIA-procedure in? Welke vragen kan je in de gesprekken met de verzekeringsarts en de arbeidsdeskundige verwachten? Wat is gesprekstechnisch handig om te doen? En wat zijn de gevolgen van diverse WIA-uitkomsten? Via enkele webinars, een fraaie White paper en tips via mijn kanker & werk-netwerk (voor linkjes: zie onder) heb ik de gesprekken voorbereid. En, aangezien mijn geheugen me nog wel eens in de steek laat, heb ik een naslagdocument, zeg maar een grote spiekbrief, gemaakt, met daarin alles wat me belangrijk leek om tijdens de gesprekken te vermelden.

De beoordeling
En eind januari waren dan eindelijk de gesprekken. Vanwege Corona telefonisch in plaats van face-to-face in een UWV-kantoor. Het voelde als een soort van mondeling eindexamen. Door mijn voorbereidingen en spiekbrief voelde ik me gelukkig redelijk rustig. Positief was ook dat de verzekeringsarts me ruimschoots de tijd gaf om mijn verhaal te doen. Over hoe het nu met me gaat, hoe ik het afgelopen jaar aan mijn verdere herstel heb gewerkt, welke hulpverleners ik daarbij heb betrokken, wat daarvan het resultaat is en ook welke gezondheidsklachten en beperkingen ik nu nog heb. Tsjonge wat was dat vermoeiend! Na het 1,5 uur – durende interview was ik helemaal uitgeteld. En trots! Want beter dan dat had ik het niet kunnen doen.

In het tweede gesprek vertelde de arbeidsdeskundige dat zij gelet op mijn huidige belastbaarheid in hun functie-database voor de korte termijn geen passende functies had kunnen vinden. In WIA-terminologie bekent dat een groot verlies aan verdiencapaciteit, dus een hoog arbeidsongeschiktheidspercentage. Gek eigenlijk dat arbeidsongeschiktheid vooral een financiële rekensom is, terwijl het voor de mensen die erin terecht komen, zoals ik, over zoveel meer gaat. Namelijk over verlies van gezondheid, verlies van werk, verlies van inkomen, verlies van een deel van je identiteit en nog steeds die onzekerheid over wat qua herstel en werk in de toekomst verder mogelijk is. Plus alle emoties die dat oproept: verdriet, teleurstelling, boosheid, frustratie, ongeduld, eenzaamheid etc.

Mixed feelings/De uitslag
Toen een paar weken later de WIA-brief met de uitslag kwam, moest ik eerst even moed verzamelen. Een ding kan ik je verzekeren: het is absoluut niet fijn om te lezen dat je 100% arbeidsongeschikt bent verklaard. Weliswaar met als prognose ‘verder herstel mogelijk’, maar toch. Ik heb een flink potje zitten huilen. Want dat ik qua belastbaarheid nog niet zo ver ben om weer net als vroeger ‘normaal’ en op niveau betaald werk te verrichten is best verdrietig.

En daarna was er opluchting. Want door de WIA-uitkering hoef ik me voorlopig geen serieuze zorgen te maken over geld. En het geeft me de tijd om in mijn eigen tempo verder te herstellen en voor zover mogelijk verder op te bouwen naar werk. Dat geeft op een vreemde manier ook rust. Voor zover dat mogelijk is bij een alsmaar vooruit willend, actief type als ik.

Eenzaam
En WIA maakt eenzaam. Vooral in contact met gezonde medemensen. Mijn familie en vriend(inn)en benadrukken vooral de positieve kant van het WIA-besluit: ‘Beter nieuws kon je niet krijgen. Je kan nu in je eigen tempo verder opbouwen. Dus loop niet te hard van stapel en neem de tijd om uit te zoeken wat nu bij je past!’. Natuurlijk hebben ze helemaal gelijk. Maar dat mijn nieuwe WIA- status zoveel emoties met zich meebrengt, hebben de meeste mensen geen benul van.  Ze zien vooral de buitenkant: ik red mezelf redelijk, ik doe vrijwilligerswerk, ik wandel en sport, ik heb sociale contacten. En af en toe doe ik een stapje terug wanneer e.e.a. weer te veel van me heeft gevergd. Andere (ex-)kankerpatiënten die net als ik grotendeels arbeidsongeschikt zijn verklaard snappen mijn emotionele rollercoaster beter. Zij hebben vergelijkbare mixed feelings. Dus fijn om af en toe via besloten lotgenotengroepen op social media met elkaar ervaringen uit te wisselen.

Nieuwe vragen
Voor de zoveelste keer sinds mijn diagnose 2 jaar geleden bevind ik me nu op onbekend terrein. Zonder een duidelijke routekaart of gids. Dus dat wordt opnieuw, stap voor stap m’n weg vinden. En ik vraag me af: Hoe te dealen met alle emoties die mijn nieuwe status oproept? Wat kan ik doen om mijn belastbaarheid verder te vergroten? Heb je dat zelf überhaupt in de hand? En vertel ik het wel of niet aan anderen? Want WIA is niet echt een sexy Unique Selling Point, noch in privé-contacten noch op de arbeidsmarkt. Kortom: een hoop nieuwe vragen.

Hoe nu verder?
Gelukkig ben ik geen groentje meer als het gaat over herstellen. Dat is immers al 1,5 jaar mijn belangrijkste ‘baan’. Dus voorlopig houd ik me maar vast aan mijn belangrijkste ‘lessons learned’ tot nu toe. Namelijk:

• Neem de tijd om alle emoties die het WIA besluit oproept te verwerken
• Accepteer dat het nu is zoals het is en besef dat herstel niet planbaar is
• Gun jezelf de tijd om verder te herstellen
• Doe dingen waar je energie van krijgt
• Houd rekening met je belastbaarheid, dus doseer en begrens je activiteiten
• Neem tussendoor voldoende pauzes en rustmomenten. Ga niet te lang door
• Luister goed naar de signalen van je lichaam en maak tijdig pas op de plaats wanneer   het teveel/te zwaar is
• Neem tijd voor ontspanning en leuke dingen
• Vraag tips en hulp waar nodig
• Deel met anderen wat er in je omgaat.

En misschien wel de allerbelangrijkste:

• Geef jezelf complimenten over wat je allemaal al hebt bereikt
• Stel je open voor het onverwachtse/ wonderen en vertrouw op de positieve krachten      in het universum / God

Ik ga nu door op de ingeslagen weg naar verder herstel. Met sinds kort ook leuk vrijwilligerswerk erbij als redactielid bij een patiëntenorganisatie, af en toe een cliënt met een werkgerelateerde vraag coachen én ik blijf lekker wandelen, dierbaren zien en bloggen! Van dat alles knap ik meestal enorm op. En ….al schrijvend voel ik me opeens een stuk zonniger!

En jij?
Heb jij ook een WIA-(WGA)uitkering? Hoe is dat voor jou? En wat doe jij om hoopvol te blijven werken aan je verdere herstel en re-integratie op de arbeidsmarkt? Leuk als je je tips en ervaringen deelt! Of ben je misschien naaste van iemand in de WIA? Wat doe jij om hen  terzijde te staan? Welke tips heb jij voor ons?

In het voorjaar van 2019 kreeg Christa van Werkum onverwachts de diagnose kanker. Een tijd is het goed gegaan, maar in het najaar van 2022 wordt Christa opnieuw behandeld, de kanker is weer actief in haar lichaam. De ziekte geeft haar veel waardevolle levenslessen. Die levenslessen deelt ze graag met anderen via haar blog.