Tranen komen later. Anders verder leven

Tranen in je binnenste, verkrampte borst, rauwe keel, verstopt gevoel. Ken je dat? Wat gaat er door je heen als je hoort dat je kanker hebt? Of dat jouw geliefde kanker heeft? Toen ik zelf de diagnose kreeg op 1 mei 2013 werd mijn vermoeden, diep vanbinnen, bevestigd. De week van afwachten na onderzoeken had ik net als mijn geliefden gehoopt dat het niet zo zou zijn. Want kanker deed toch geen pijn? En ik voldeed toch niet aan allerlei risicofactoren? Maar ik had de vorm van het knobbeltje op de echo gezien en wist eigenlijk toen al ‘dit is niet goed’. Maar in de week van afwachten klamp je je vast aan elk sprietje hoop dat het niet waar is.

Ik schoot na de woorden van de arts meteen in een soort ‘overleefstand’; wat gaan we hieraan doen? Emoties werden deels geblokkeerd. Er ging tegelijk van alles door mijn hoofd, hoe moet het verder, word ik kaal, ga ik misschien al sterven? Ik vond het het moeilijkst om onze kinderen dit nieuws te brengen en ik vond het zo erg voor mijn man. Het was heel vreemd; aan de ene kant besefte ik dat dit over mij ging, maar aan de andere kant stond ik nog gewoon in het leven vol plannen en een drukbezette agenda. Maar mijn agenda werd gevuld met behandelafspraken, een streep ging door alles wat gewoon was.

Tijdens de behandelingen ga je door, er moet van alles en je hebt niet veel invloed op je leven. Je strekt je uit naar de laatste behandeldatum. Daarna, dan wordt het leven weer gewoner… Gelukkig had ik veel lieve mensen om mij heen die me bemoedigden en praktische hulp boden. Ook vond ik kracht in mijn geloof. God was erbij, dat troostte mij. Ik schreef ook veel van me af in een dagboekje en blogs op mijn website. En soms tekende of schilderde ik iets.

Verder?
En dan is het voorbij! Ik mocht verder leven, natuurlijk wel nog jaren onder controle. Intens blij en dankbaar. Eindelijk echt herstellen in plaats van met een mokerslag van de volgende kuur weer terug te vallen. Na een jaar afzien gewoon te mogen leven, genieten van de eerste lente die weer kwam. Mijn haren groeiden weer. De pruik kon af. Ik kreeg meer energie en maakte weer voorzichtig plannetjes. Toen werd door een onderzoek duidelijk dat er nog een preventieve operatie nodig was. Weer een grote terugval. Er kwamen veel emoties los, ik had het gevoel dat het nooit meer een beetje gewoon kon worden; was angstig, verdrietig, bozig, verward. En toch, ook dat ging weer voorbij. Ik mocht weer verder en zette weer stappen in de richting van ‘gewoon’ leven.

En dat was na verloop van tijd ook lastig; mijn leven was zo veranderd. De jongste was vlak voor mijn ziekte ook het huis uitgegaan en dus was ik veel alleen thuis. Dat was echt wel wennen. En om me heen leefde men ook weer opgelucht verder; ik had het overleefd en dat was fijn. En soms leek het voldoende dat ik er gewoon nog was…

Verlangen
Maar ik wilde ook graag weer zinvol bezig zijn. En dat was zoeken. Hoe verder, wat kan ik wel? Wat is de bedoeling van mijn leven nu? Mijn vertrouwen had een knauw gekregen. Dacht een baan te hebben die echt ‘voor mij bedoeld was’ en waar ik ook al lang naar had gezocht destijds. En toen ging dat niet meer. Ik was vlak voordat ik ziek werd bezig met plannen voor een eigen bedrijfje als beeldend counselor/kunstenaar, naast mijn baan. Ik had echter nog te weinig energie daarvoor. Ik wilde liever re-integreren in een baan met collega’s, de deur weer uit … maar dat lukte niet. Dat was bovenop het verlies van mijn gezondheid nóg een verlies. In mijn hoofd wilde ik ook meer dan ik kon. Ik moest mijn nieuwe grenzen ontdekken. Regelmatig voelde ik me verdwaasd en verdwaald in mijn eigen leven, denkend aan hoe het verder zou gaan. Verdriet over wat er gebeurd was en de gevolgen daarvan die weliswaar niet zichtbaar zijn, maar wel veel invloed hebben op mijn leven.

Zinvol bezig zijn
Stap voor stap nam ik weer activiteiten op me. En uiteindelijk ging ik voor mijn plannen om als zelfstandige verder te gaan. Ik moest ook zelf accepteren dat ik anders ben geworden, niet meer kan wat vroeger wel kon. Maar het blijft soms lastig uit te leggen hoe het is. Dat ik rustmomenten nodig heb en niet zo lang tegen veel rumoer kan. Nu kan ik mijn tijd zelf indelen en aan mijn mogelijkheden aanpassen. En dat voelt goed.

Ik mag mijn ervaring nu gebruiken, kan mensen ondersteunen die door moeiten in het leven onderuitgaan. Mensen kunnen hun emoties lang blokkeren. Ze zeggen bijvoorbeeld bang te zijn te verdrinken als ze de zee van tranen uit hun binnenste loslaten. Ze verstoppen hun tranen. Ze denken dat het nooit meer overgaat als ze beginnen met huilen. Ze willen niet zielig doen. Ze moeten toch dankbaar zijn dat ze leven… Maar zo werkt het niet. Verdriet om verlies mag er zijn.

En het is belangrijk het te uiten op een veilige plek. Het gaat voorbij en er kan heling komen. En er kan zicht komen op nieuwe, andere mogelijkheden. Ik vind het prachtig om daarin een rol te mogen hebben.

Een deelnemer aan een workshop Verwerkend Schilderen verbeeldde haar verdriet dat ze moeilijk kon uiten.

Wijnanda Heslinga
Beeldend counselor en kunstenaar
www.schildertaal.nl