Column van Rob Favier: ‘De tekst kwijt’

Column van Rob Favier, gemaakt naar aanleiding van de Ontmoetingsdag ‘Als kanker je raakt’ in Drachten op 12 november 2022.

Wat doe je als je iets te zeggen hebt en je raakt je tekst kwijt? Dan heb je een probleem. Daar kun je op verschillende manieren mee omgaan. Van Marieke (van Lierop – red.) leerde ik dat je er vooral niet omheen moet kletsen. Ook al heb je dan natuurlijk wel tekst om iets te zeggen. Dus je moet er dwars doorheen. In de slachtofferrol kruipen, helpt niet echt. Soms voelt dat wel behaaglijk aan, maar ook zonder die rol zijn er meteen mensen in de zaal die je extra lief aankijken. Met zo’n bemoedigende blik van: ‘Toe maar joh, je bent toch ook maar een mens. En een mens vergeet weleens wat.’ Of ze kijken vol liefde naar je met in hun ogen de opmerking: ‘Mijn schoonvader heeft dat ook weleens. Die is 92’.

En er waren er zelfs bij die dachten dat het bij de act hoorde. In een tijd waarin wij zelf onze waarheid kunnen maken, kies ik dan maar voor die laatste optie: het hoorde bij de act. Dat voelt veilig. Want wij willen onze tekst niet graag kwijtraken. Dan zou je immers zo maar de grip op de dingen kunnen verliezen.

Maar wat nu zo lastig is, is dat het leven soms zaken aandraagt waarbij je geen tekst hebt. ‘Woorden schieten te kort’ zeggen we dan heel braaf en plechtig tegen elkaar. Dat kan je reactie zijn op allerlei dingen die je overkomen. Misschien heb je net de jackpot gewonnen. Ik weet niet hoe hoog die deze maand was, maar voor december staat ie op 13,2 miljoen. Dán schieten woorden je te kort. Of die Afghaanse vader die zei dat hij er geen woorden voor had toen ik een dagje kwam schilderen in de flat die hij met zijn gezin had gekregen. Ik wist niet of hij me wilde bedanken of dat het ging over de kwaliteit van mijn verfwerk, dus ik heb maar gezegd dat als hij geen woorden had, hij ze ook niet hoefde uit te spreken.

Woorden kunnen je ook tekortschieten als je te horen krijgt van de dokter dat je iets onder de leden hebt dat niet deugt. Ongetwijfeld hebben de meeste lieve mensen om je heen er wél woorden voor. De één wil trooster zijn, de ander wil het theologisch duiden en een derde vertelt je wat je moet doen. ‘Nivea’ schijnt daar iets mee te maken te hebben. Niet Invullen Voor Een Ander. Nee, dat kan ook eigenlijk helemaal niemand. Iedereen heeft zo zijn eigen gebrek aan woorden in het leven. En we moeten niet proberen voor elkaar te spreken. Een geuite emotie is wel een dalende emotie, maar hoe lastig is het dan als je de emotie nog niet onder woorden kunt brengen? Dan toch maar gewoon bruin sesam bij de bakker blijven halen? Of moet je een olifant opeten? (Citaten van Marieke van Lierop tijdens haar lezing – red).

Ach, wie weet spreek je op sommige momenten wel meer als je even blijft zwijgen. Dan ontstaat er misschien echt ruimte voor degene van wie gezegd wordt dat Hij het levende Woord is, met een hoofdletter.

Rob Favier en Marieke van Lierop. Marieke was tijdens de Ontmoetingsdag in Drachten één van de sprekers.