‘The friend who can be silent with us in a moment of despair or confusion, who can stay with us in an hour of grief and bereavement, who can tolerate not knowing… not healing, not curing… that is a friend who cares.’ – Henri Nouwen.

Kanker krijg je niet alleen. Het treft jou, maar ook je geliefden, je omgeving. Hoe ga je ermee om? Ieder mens is anders en heeft een eigen aanpak van de ziekte, spanning, onrust en angst. De één wil praten en de ander niet, de één wil alles uitpluizen, de ander liever niet. De één laat tranen de vrije loop en de ander slikt ze in. Jouw leven is veranderd, maar dat van je geliefden ook. Het is zo goed iemand naast je te vinden die er gewoon voor je is!

Niet oordelen
Het is belangrijk daar oog voor te hebben. Jouw manier is niet de enige juiste; het helpt al als je er open voor staat dat ‘anders’ niet dus fout is. Het kan soms wel lastig zijn. Het is belangrijk toch samen te proberen om daar een weg in te vinden zonder elkaar te veroordelen. Op zoek te gaan naar wat je samenbindt. En dat wat de ander niet kan, of nog niet kan bieden, kan een goede vriend(in) misschien wel. Durf om hulp te vragen en wees ook concreet. Geef ook je grenzen goed aan. Bedenk: waar heb ik behoefte aan en wie zou dat willen en kunnen geven? Maar laat de ander wel vrij om ook nee te zeggen.

Samen verder
Soms kan het nodig zijn ook professionele hulp op geestelijk of sociaalpsychologisch vlak te zoeken. Vooral als de behandelingen voorbij zijn en je emotionele verwerking op gang komt. De gevolgen op lichamelijk vlak kunnen grote veranderingen in je leven tot gevolg hebben. En de angst voor terugkeer speelt vanaf dan een rol in je leven. Daarmee leren omgaan, kan heel verwarrend zijn. Terwijl de omgeving dan vaak denkt dat het voorbij is. Dan is het fijn met iemand samen daar een weg in te vinden. Zelf bied ik (beeldende) counseling en verwerkende workshops en vind ik het fijn te mogen zien hoe veel krachtiger mensen daarvan kunnen worden.

Zelf heb ik ook gemerkt dat de ontmoetingsdagen van stichting Als kanker je raakt ook erg helpend zijn. Er is tijd om je verhaal te delen, te luisteren en voor creativiteit die ook helend kan werken. Er is veel erkenning en herkenning. Daarbij is er ook ruimte voor zingevingsvragen. Samen schuilen in een stormachtige tijd en troost zoeken. Je krijgt niet antwoord op al je vragen, maar er is wel hoop op Gods omringende liefde dwars door alles heen.

Troost
Zelf maakte ik na mijn ziekte lichtobjecten die dat mooi verbeelden. ‘De Levenszee’ verbeeldt ons leven: soms gewoon kabbelend, soms overspoeld door grote golven. En ‘Zonnebloemen’ verbeeldt de vreugde die er was/is door de hulp van geliefden/vrienden op mijn levenspad. Het lichtje is de verwijzing naar de liefde/het licht van God die er altijd is, ook al voelen we dat niet altijd zo. Ik maak deze lichtobjecten nu ook in opdracht met afbeeldingen op verzoek (via mijn website).

In de tijd na mijn ziekte schreef ik de blog http://schildertaal.nl/herstellen-een-pittige-klus/. Nu ik al weer een paar jaar verder ben, vind ik het goed om terug te lezen hoe vreemd die tijd vlak na de kanker was. Intens blij dat de behandelingen voorbij waren, maar ook soms zo zoekend. Voor meer info over mijn ziekteperiode en de tijd erna verwijs ik naar de blogs op mijn website vanaf mei 2013.

Wijnanda Heslinga – (beeldende) counseling en kunst – www.schildertaal.nl

Het is vrijdagochtend 3 juni 2016. Ik (35) moet naar het ziekenhuis om uitslagen ´op te halen´. De neuroloog laat op haar monitor de beelden van de MRI-scan zien. ‘Ziet u deze vlek, meneer? Dat is niet goed. Het duidt op een hersentumor. Heeft u naast die korte black-outs nooit andere klachten gehad?’ Ik ben perplex. ‘Nee, ik voel me prima’. ‘We hebben de beelden doorgestuurd naar het Erasmus MC in Rotterdam. Daar zijn ze hierin gespecialiseerd en zullen ze u meer vertellen. U heeft daar aanstaande dinsdag al een afspraak met prof dr. Dirven. Zal ik uw vrouw bellen of ze u komt ophalen? Officieel mag u nu niet meer autorijden.’

Na overleg besluit ik toch zelf naar huis te rijden. Ik wil liever bij mijn zwangere vrouw en 4 kinderen zijn als ze dit nieuws horen…. Lamgeslagen loop ik het ziekenhuis uit op zoek naar mijn auto. Waarom gaat iedereen door alsof er niets aan de hand is? De omgeving en de mensen om me heen zien er hetzelfde uit. Toch is mijn wereld ingestort. Verdoofd rij ik die 10 kilometer naar huis. Biddend om kracht voor het moeilijke, het onbekende. In welke storm ben ik terechtgekomen?

Dit had de inleiding kunnen zijn van de in juni 2017 door de EO uitgezonden documentaire ‘Hersenleed’. Het was echter de dag waarop ons leven voorgoed veranderde. In de documentaire wordt heel knap, maar daarmee ook aangrijpend, in beeld gebracht wat wij sinds afgelopen jaar hebben meegemaakt en nog meemaken.

De documentaire ´Hersenleed´ is opgenomen in het Erasmus MC en heel herkenbaar voor ons. Ons eerste gesprek was met prof. dr. Dirven, het afdelingshoofd van de neurochirurgie. Dr. Vincent, de andere arts in deze documentaire, heeft mij geopereerd en met hem hadden wij in de maanden juni t/m oktober diverse gesprekken. We hebben gesprekken gehad zoals in deze documentaire. Een gesprek met prof. Dirven of ik nog geopereerd kon worden. Gesprekken over vooruitzichten, prognoses en statistieken. Ik moet toegeven dat ook wij soms in dit soort gesprekken zochten naar houvast in statistieken en prognoses. Ook zaten wij eens met Steven, één de patiënten uit de film, in de wachtkamer. Het komt erg dichtbij.

Het is een aangrijpende en confronterende documentaire, dus verwacht geen vrolijk of spannend verhaal. Het is wél zoals het dagelijks gaat in het Erasmus MC. Ik denk dat het ook herkenbaar is voor de velen die door andere vormen van kanker geraakt zijn: de gesprekken met artsen, de onzekerheid en de moeilijke momenten dat ook medici moeten zeggen: ‘Ik weet het niet’. Voor mijn omgeving gaf ´Hersenleed´ ook het beeld achter de verhalen die ik al verteld en geschreven had en het geeft een goed beeld van de kundigheid van deze medici en het wonder dat we dit in ons land hebben!

Er zijn ook grote verschillen tussen de documentaire en mijn ervaringen. Het belangrijkste verschil komt zo rauw naar voren: als je deze weg alleen moet gaan. Zonder geloof, zonder hoop, zonder God. Dan is het écht een onmogelijke weg. Dan is het leeg. Dan krijg je vragen als ‘kan ik uit het leven stappen?’ en ‘ik ben niet bang voor de dood, maar doet het einde pijn?’ Die leegte, die opmerkingen doen pijn tijdens het kijken. En dat onderstreept voor ons allemaal de noodzaak om de Heere te kennen! We hebben Houvast nodig als ons leven op z’n kop gaat en we geraakt worden door kanker. Het leven hier is maar zo kort. Heeft de eeuwigheid prioriteit voor ons?

Jaap-Willem Platschorre

http://www.npo.nl/VPWON_1257614